Choć teoretycznie zima sprzyja czytaniu, ja na początku roku
niemal zawsze dopiero się rozkręcam. Nie zaleję was więc długą listą lutowych nowości.
Wybrałam tylko kilka, które zainteresowały mnie najbardziej.
1. „Powrót. Ojcowie, synowie i kraj pomiędzy” Hisham Matar,
Czarne
Opis wydawcy: Wkrótce po obaleniu reżimu Kaddafiego Hisham
Matar wraca do Libii, kraju swojego dzieciństwa, który opuścił trzydzieści lat
wcześniej. Nie jest to jednak podróż sentymentalna.
Kiedy Hisham miał kilka lat, jego rodzina z przyczyn
politycznych musiała uciekać z Libii. Ojciec, były dyplomata i wojskowy,
zaangażował się w działalność opozycyjną i z czasem stał się jednym z
największych wrogów reżimu. W marcu 1990 roku został porwany ze swojego
kairskiego mieszkania przez egipską tajną policję i wydany Kaddafiemu. Trafił
do więzienia Abu Salim w Trypolisie. O jego dalszych losach wiadomo niewiele.
Kaddafi upadł, więzienia polityczne opustoszały. Ale
Dżaballah Matar jakby zapadł się pod ziemię. Hisham rozpaczliwie próbuje
odnaleźć ślad ojca – choćby po to, by zapewnić mu godziwy pochówek, mimo że do
końca nie traci nadziei.
Powrót to nie tylko głęboka refleksja nad historią,
polityką i sztuką, ale też błyskotliwy portret narodu i ludzi żyjących w
czasach przełomu. Ponad wszystko jest to jednak poruszająca historia o
doświadczeniu miłości i straty.
2. Angelika Kuźniak , Ewelina Karpacz-Oboładze „Krótka
historia o długiej miłości”, Znak
Opis wydawcy: Na początku rozmawiali przy użyciu alfabetu
Morse’a. Kawałkiem metalu lub knykciem stukali w dzielącą ich ścianę. Pewnej
nocy ona opowiedziała mu całą historię Tristana i Izoldy.
Gdy przeniesiono ich do innych więzień, pisali do siebie listy. W jednym tak Ju
pisał do Małej: „Cóż za radość szalona – otrzymałem dwa listy od Ciebie. Dwa
nowe strumienie otuchy…”.
Pierwszy raz – bez krat, siatek i zasuw – zobaczyli się na swoim ślubie.
Mała i Ju to pseudonimy Wiesławy Pajdak i Jerzego Śmiechowskiego – łączniczki i
żołnierza Polski Podziemnej walczących z niemieckim okupantem. Za działalność
niepodległościową po II wojnie światowej zostali skazani na lata stalinowskiego
więzienia. Tam właśnie się w sobie zakochali.
To historia o miłości, w którą trudno uwierzyć.
3. „Życie przecięte. Opowieści pokolenia Marca”. Joanna
Wiszniewicz (wydanie III), Czarne
Fragment wstępu: To była niezwykła przygoda wybrać się z
magnetofonem w świat pamięci Żydów i osób pochodzenia żydowskiego należących do
generacji marcowej. Ludzi urodzonych w pierwszej powojennej dekadzie,
wyrastających w komunistycznej Polsce i w domach, w których cień Zagłady był na
ogół obecny […] – ludzi, dla których podstawowym doświadczeniem pokoleniowym
był Marzec i którzy w większości wyrastali w polskiej kulturze, w polskim
języku, byli kształtowani przez polską literaturę, film, teatr i przez polskie
jednolite programy nauczania. Obowiązujące również w szkołach dla żydowskich
dzieci.
Doświadczenie tego pokolenia wciąż jest w Polsce mało znane.
Nie tylko dlatego, że wiedza o nim razem z ludźmi po Marcu wyemigrowała, ale
również przez to, że długo była rozproszona i ukryta w pamięci zbiorowej
niewielkich żydowskich grup i środowisk oraz w indywidualnych życiorysach.
4. Kornel Filipowicz, „Romans prowincjonalny i inne historie”,
Znak
Opis wydawcy: Nowelista, powieściopisarz, scenarzysta,
poeta. Jeden z najważniejszych powojennych prozaików. „Realista metafizyczny”,
„piewca polskiej prowincji”. Niekwestionowany autorytet. Wieloletni partner
Wisławy Szymborskiej. Kornel Filipowicz to niedościgły mistrz. Jego proza jest
klarowna i lakoniczna, a emanuje z niej empatia dla świata i człowieka. Jego
pióro odkrywa podskórny sens pozornie banalnych wydarzeń, zapala ich wewnętrzne
światło. W Romansie prowincjonalnym i innych historiach bliskość, tęsknota,
pomyłki, spotkania i rozstania układają się w wielobarwny, migotliwy pejzaż
ludzkich emocji. Autorski wybór Wojciecha Bonowicza, poza opowiadaniami,
prezentuje również dwie mikropowieści – osobny gatunek, stworzony przez
Filipowicza.
5. „Wszyscy jesteśmy dziwni. Opowieści z Coney Island” Karolina
Sulej, Dowody na Istnienie
Opis wydawcy: „Szybko, podejdźcie, zaraz zobaczycie coś,
czego nie widzieliście na oczy – połykacz ognia, zaklinaczka węży, teraz, na
żywo!“ – tak do freak showu naganiał widzów konferansjer na Coney Island.
Coney Island – dzielnica Nowego Jorku, gdzie miasto łączy
się z oceanem, niegdyś stolica światowej rozrywki, cyrków, wesołych miasteczek
– to wciąż rezerwuar estetyki, idei, marzeń i lęków, z których jest zbudowana
popkultura i nasze człowieczeństwo. Jeśli Manhattan to marzenie o doskonale
funkcjonującym społeczeństwie, eleganckim w swoich potrzebach, Coney Island to
wszystko to, co wulgarne, kiczowate i podniecające. „Thrills!” (Dreszcze!) –
obiecuje neon.
To wyspa, która przypomina nam, że życie – płeć,
seksualność, konsumpcja – to tylko i aż widowisko. Opowieść o Coney – tym
realnym i tym wyobrażonym - snują jej mieszkańcy i bywalcy w tym burleskowa
tancerka i zawodowa syrena – Bambi the Mermaid, Eduardo Arrocha – poeta z
twarzą wytatuowaną w gwiazdy i planety, Oleg Roitman czyli Człowiek-Komputer,
Pat Muko – nigeryjska księżniczka, która zaklina węże i inni.
„Wszyscy jesteśmy dziwni” to reporterska opowieść o Coney
Island od początku XX wieku, kiedy powstały parki rozrywki, przez upadek w
latach 60., gdy dzielnica opustoszała, aż po ponowne odrodzenie pod koniec lat
2000. Tak jak Ellis Island było "wyspą klucz" dla emigrantów, tak
Coney Island stało się "wyspą rajem" - i kluczem do szczęścia dla
tych, którzy chcieli odetchnąć od norm codzienności. Coney – miejsce pełne
iluzji – pokazuje, że największą iluzją jest pozorna prawda tego, co poza
lunaparkiem. Normalność zaś nie istnieje.
6. „Tropiciel złych historii. Rozmowa z Martinem Pollackiem”,
Katarzyna Bielas, Czarne
Opis wydawcy: Martin Pollack to jeden z najbardziej
rozpoznawalnych współczesnych austriackich intelektualistów. Książka Śmierć
w bunkrze, opowiadająca jego historię rodzinną, poświęcona ojcu pisarza, który
był członkiem gestapo i zbrodniarzem wojennym, weszła już do kanonu literatury
dotyczącej tożsamości, winy i odpowiedzialności, a autor stał się w Polsce
symbolem etycznego i humanistycznego pisarstwa.
Jego osobiste i zawodowe związki z Polską trwają już ponad
pięćdziesiąt lat. W związku z krytyką polityki PRL-owskich władz w latach
osiemdziesiątych jako osoba niepożądana miał zakaz przekraczania polskiej
granicy. Po upadku komunizmu przez kilka lat, do 1998 roku, był korespondentem
„Der Spiegel” w Polsce. Po powrocie do Austrii pozostał przyjacielem i
rzecznikiem Polski, czego wyraz daje w swojej działalności dziennikarskiej i
translatorskiej – przełożył na niemiecki m.in. książki Ryszarda Kapuścińskiego,
Mariusza Wilka, Andrzeja Bobkowskiego.
W 2010 roku otrzymał Nagrodę im. Georga Dehio. W marcu 2011
roku odebrał Lipską Nagrodę Książkową na rzecz Porozumienia Europejskiego, a w
2012 został uhonorowany tytułem Ambasadora Nowej Europy. Jest także laureatem
Nagrody im. Karla Dedeciusa przyznawanej najlepszym tłumaczom literatury
polskiej na niemiecki i niemieckiej na polski oraz Nagrody Kulturalnej Górnej
Austrii w dziedzinie literatury. W 2016 roku otrzymał Nagrodę Translatorską dla
Tłumaczy Ryszarda Kapuścińskiego za całokształt twórczości translatorskiej.
Książka na deser:
Malka Kafka „God food. Boska kuchnia Malki Kafki”, Znak
Opis wydawcy: "God Food" to bogaty zbiór przepisów na sycące
dania główne, wyrafinowane przekąski, przepyszne desery, aromatyczne mieszanki
ziół, orzeźwiające napoje.
Malka Kafka pomoże ci odnaleźć boski pierwiastek w niezwykłych potrawach.
Przekona, że bezwarunkową miłość można okazać, zapraszając bliskich do
wspólnego stołu. Zainspiruje do wykorzystania sprawdzonych receptur zrodzonych
na styku wielobarwnych kultur, w kolebce najpotężniejszych religii. Pokaże
praktyczne sposoby na przygotowanie doskonałych roślinnych posiłków.
Rozpocznij proces kulinarnej i duchowej przemiany, przyłącz się do egzotycznej
podróży – do wyprawy w głąb siebie.