Lizbona to miasto ciekawe nie tylko czysto turystycznie. Urzeka
architekturą i zaskakuje wszechobecnym street artem, ale przywodzi także na myśl
rozmaite skojarzenia literackie. Jak „Nocny pociąg do Lizbony” Pascala Merciera,
czy „Zima w Lizbonie” Antonia Munoza Moliny. Lizbona to również miasto jednego
z najwybitniejszych poetów XX wieku - Fernanda Pessoi.
Fernando António Nogueira Pessoa urodził się w Lizbonie 13
czerwca 1888 roku. Co prawda jako młody chłopak mieszkał w RPA (jego
ojczymem był portugalski konsul w Durbanie), ale kiedy w wieku 17 lat
wrócił do ukochanego miasta, przez kolejnych 30 lat już nie chciał z niego
wyjeżdżać. Tu żył, tu tworzył i tu zmarł - 30 listopada 1935 roku.
Pessoa pisał po portugalsku, francusku i angielsku.
Tłumaczył i uprawiał krytykę literacką. Był filozofem i redagował pismo
literackie. Przede wszystkim jednak był fascynującym poetą.
Pessoa tworzył poezję pod własnym nazwiskiem, ale także pod wieloma heteronimami. „Alberto Caeiro”, “Ricardo
Reis”, “Álvaro de Campos”, czy “Bernardo Soares”, to coś znacznie
więcej niż zwykłe pseudonimy. Każdy z tych fikcyjnych autorów posiadał bowiem datę
urodzin, swoją osobowość, własny język, indywidualny styl, charakterystyczne
maniery, ale także wymyślony przez Pessoę wygląd, poglądy i filozofię. Podczas
gdy Ricardo Reis był lekarzem i monarchistą, Álvaro de Campos był
inżynierem i nihilistą. Wśród wykreowanych przez Pessoę autorów byli także
księgowy, czy obserwator natury.
Co ciekawe, za życia Pessoi opublikowano wyłącznie jedną z
jego książek – „Mensagem”. Dopiero po niemal pięćdziesięciu latach od jego
śmierci wydane zostało prawdopodobnie najważniejsze z dzieł twórcy – „Livro do
Desassossego”.
Po śmierci Pessoi, najpierw w Portugalii a później w wielu
innych krajach, tym w Polsce, ukazał się także jego przewodnik po Lizbonie - „Lizbona:
co turysta powinien zobaczyć”. Miał on być najprawdopodobniej częścią większej
książki dotyczącej całej Portugalii.
A co turysta powinien zobaczyć w Lizbonie? Na przykład dzielnicę
Belem i położony w niej klasztor hieronimitów, gdzie spoczywają prochy i
nagrobek Pessoi. Dzielnicę Chiado, w której znajduje się jego pomnik oraz
ulubiona restauracja - Martinho Da Arcada. I wiele, wiele innych miejsc…
