Mandala jest motywem artystycznym. Wywodzi się z tradycji
hinduskiej a popularnością cieszy się zwłaszcza w buddyzmie tantrycznym. Jest
harmonijnym połączeniem koła i kwadratu. Połączeniem symbolu nieba,
doskonałości, transcendencji i nieskończoności z symbolem ziemi i tego co
związane z człowiekiem. Nazwa mandala oznacza koło życia, cały świat, święty krąg.
Dla mnichów buddyjskich tworzenie a następnie niszczenie mandali stanowi drogę
transformacji i jest rodzajem medytacji. Słynny psychoanalityk Carl Gustav Jung
dostrzegł terapeutyczne działanie mandali, która pomaga w odzyskaniu równowagi
i harmonii wewnętrznej. Tak pojmowany cel mandali – jako odzyskanie wewnętrznego
spokoju – może być kluczem do zrozumienia zachowania głównego bohatera książki
Tabucchiego.
Bohater, Tadeus Slowacki, zatacza kręgi. Tworzy mandalę.
Zbliża się do centrum.
Tadeus jest portugalskim pisarzem polskiego pochodzenia. Poszukuje
dawno nie widzianej przyjaciółki, o której słyszał, że popełniła samobójstwo. Rozmawiając
z ludźmi, których znała, podążając jej śladami – przez Lizbonę
Salazara, Alpy Szwajcarskie, włoską Ligurię i chińskie Makau, Tadeus chce
poznać prawdę. Nie tylko o Isabel. Tadeus poszukuje „Prawdy” - przez wielkie „P”.
Obok bohatera także sam autor tworzy mandalę. Jego rozpisana
na kręgi powieść obfituje w spotkania tego co ziemskie i skończone, z tym co transcendentne.
Niezwykły jest klimat powieści. Nietuzinkowi bohaterowie,
niesamowite wydarzenia, tajemnica…
„Dla Isabel. Mandala” jest ostatnią powieścią Antonio
Tabucchiego. Pierwszą wydaną pośmiertnie. Uważany za jednego z najwybitniejszych
włoskich pisarzy współczesnych autor pisał ją w szkolnych zeszytach z czarną,
impregnowaną okładką. Nazwał ją „osobliwą powieścią, dziwnym stworzeniem niczym
jakiś nieznany chrząszcz w postaci skamieliny”. W istocie, jest to powieść
osobliwa.
Antonio Tabucchi, „Dla Isabel. Mandala”, Dom Wydawniczy
Rebis, Poznań 2017