Opowieść podręcznej

Żyjąca obecnie nowym życiem „Opowieść podręcznej” powstała w Stanach Zjednoczonych w 1985 roku, a więc w czasie wprowadzenia afirmowanej przez konserwatystów doktryny Regana. Piszę o tym nie bez powodu. Kraj ukazany w książce, przedstawia bowiem świat po konserwatywnej rewolucji. Pesymistyczna wizja przyszłości, w której kobiety zostają pozbawione praw, zrodziła się nie tyle jako wynik fantazjowania, co z krytycznej obserwacji zastanej rzeczywistości.

Jesteśmy w totalitarnej i fundamentalistycznej Republice Gilead. Naszą przewodniczką po porewolucyjnej rzeczywistości jest Podręczna, czyli kobieta, której głównym zadaniem jest urodzenie dziecka mężczyźnie ze sfery rządzącej. Jej zniewolenie wyraża się m.in. poprzez nadanie jej nowego imienia. Freda. Należąca do Komendanta imieniem Fred.

Na jej głowie czepiec z białymi skrzydłami ogranicza widoczność. Podręczna nie może patrzeć gdzie chce, rozmawiać z kim chce. Nie jest wolna. Nie może chodzić tam, gdzie ma ochotę. Jedynym co pozostało samotnej i zaszczutej kobiecie, jest jej pamięć. Błogosławieństwo i przekleństwo zarazem. Wspomnienia dawnego życia, w którym pracowała, kochała i była kochana, bolą. Jednocześnie jednak przypominają o tej, dla której warto to wszystko przetrwać. O córce. 

Zanim świat się zmienił, zanim została Podręczną, żyła życiem milionów współczesnych kobiet. Miała pracę, konto bankowe i rodzinę. Latem nosiła bluzki na ramiączkach a jesienią długie jeansy. Mogła się głośno śmiać, prowadzić samochód, palić papierosy i czytać książki. Teraz nawet czytać i palić nie może.

„Opowieść podręcznej” przeraża swoją realnością. Świat opisywany przez Podręczną, mógłby być naszym światem. Może za dziesięć lat, ale może za rok, lub za kilka miesięcy. Próby odebrania czy ograniczenia wolności kobiet są w końcu naszą codziennością. Jakie mogą być ich konsekwencje? Strach czytać.

Strach warto jednak pokonać. Fascynująca lektura!

Margaret Atwood, „Opowieść podręcznej”, Wielka Litera, Warszawa 2017

Czytaj więcej »